Τα παιδιά και οι έφηβοι ενδέχεται κατά τη διάρκεια της ζωής τους να έρθουν σε επαφή με ψυχοπιεστικά γεγονότα τα οποία δεν μπορούν να διαχειριστούν. Τέτοιες περιπτώσεις είναι το διαζύγιο γονέων, το πένθος η μετακόμιση, ασθένεια κλπ. Σε αυτές τις περιπτώσεις το παιδί ενδέχεται να μην μπορεί να ανταπεξέλθει ενεργοποιώντας τους δικούς του μηχανισμούς προσαρμογής και να χρειάζεται τη βοήθεια κάποιου ειδικού για τα νέα δεδομένα που καλείται να αντιμετωπίσει. Την ίδια υποστήριξη συνήθως χρειάζονται και οι γονείς.

Επίσης κάποιες φορές τα ίδια τα παιδιά και οι έφηβοι δείχνουν να παγιδεύονται οι ίδιοι σε δυσλειτουργικές σκέψεις και συναισθήματα τα οποία έχουν αντίκτυπο στη συμπεριφορά τους. Συχνά οι γονείς ή οι δάσκαλοι παρατηρούν μια συμπεριφορά (σε σχέση με το ίδιο το παιδί ή σε σχέση με συνομηλίκους) που τους προβληματίζει και επιλέγουν να απευθυνθούν σε έναν ειδικό. Τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να είναι οι εξής:

Παιδιά

Δυσκολίες ύπνου και διατροφής, ενούρηση, τραυλισμός, τικ, προβλήματα συμπεριφοράς όπως επιθετικότητα, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις με συνομηλίκους, συναισθηματικές δυσκολίες όπως έντονο θυμό ή διάθεση για απομόνωση, ψυχοσωματικά συμπτώματα, πτώση στη σχολική επίδοση, δυσκολία στη συγκέντρωση και προσοχή, σχολική άρνηση, άγχος, ανασφάλεια, χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, προβλήματα στην επικοινωνίας.

Έφηβοι

Χαμηλή αυτοεκτίμηση – αυτοπεποίθηση, προβλήματα συμπεριφοράς όπως επιθετικότητα, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις με συνομηλίκους, συναισθηματικές δυσκολίες όπως έντονο θυμό ή διάθεση για απομόνωση, χρήση ουσιών, ψυχοσωματικά συμπτώματα, ψυχαναγκαστικά συμπτώματα, προβλήματα ταυτότητας φύλου, κατάθλιψη, άγχος

Συνήθως τα παιδιά και οι έφηβοι αναπτύσσουν τα παραπάνω συμπτώματα καθώς δυσκολεύονται να επεξεργαστούν τα δυσάρεστα συναισθήματα τους και εμπλέκονται σε μια σειρά σκέψεων που μόνο λειτουργικές δεν μπορεί να είναι. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι ότι τα παιδιά από μόνα του δεν είναι εύκολο να καταλάβουν τι ακριβώς είναι αυτό που τους κάνει να αισθάνονται δυσάρεστα και να συμπεριφέρονται με τρόπο μη αποδεκτό. Η βοήθεια του ειδικού έγκειται στη συνεργατική προσπάθεια θεραπευτή-θεραπευομένου(παιδί-έφηβος) και εστιάζει στις σκέψεις που δεν βοηθούν το παιδί – έφηβο να αισθανθεί ευχάριστα και να συμπεριφερθεί ανάλογα.

Το οικογενειακό περιβάλλον παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο σε όλη αυτήν τη διαδικασία και συνήθως οι γονείς κυρίως των μικρότερων παιδιών χρειάζεται να παρακολουθούν και εκείνοι συνεδρίες συμβουλευτικής ώστε να μπορούν να στηρίξουν το παιδί τους στην προσπάθειά του.